Разліў некалькіх тысяч тон мазуту ў Чорным моры стаў «найбуйнейшай экалагічнай катастрофай» у Расіі з пачатку XXI стагоддзя, заявіў навуковы кіраўнік Інстытута водных праблем РАН Віктар Данілаў-Данільян, піша The Moscow Times.
«Упершыню мазут разліваецца ў такіх вялікіх колькасцях. З майго пункту гледжання, гэта самая сур’ёзная экалагічная катастрофа ў Расіі з пачатку XXI стагоддзя. То-бок гэта беспрэцэдэнтная падзея», — сказаў Данілаў-Данільян у інтэрв'ю «Коммерсанту». Паводле яго, гэтую сітуацыю нельга параўноўваць з разлівам дызельнага паліва ў Нарыльску ў 2020 годзе, бо ў тым выпадку ўсё было «лакальна і хутка ліквідаванае».
Тое, што адбылося ў Чорным моры — гэта «страшны ўдар» для экасістэмы, падкрэсліў акадэмік.
«Гібель дзясяткаў тысяч птушак, мноства дэльфінаў, вялікія страты ў прыбярэжнай флоры і фаўне. У такім асяроддзі, нават калі яно і знаходзіцца ў салёнай вадзе, нічога практычна жыць не зможа, за выключэннем мікраарганізмаў, якія сілкуюцца мазутам і раскладаюць яго», — растлумачыў Данілаў-Данільян.
Ён таксама адзначыў, што вываз мінімум 200−500 тысяч тон забруджанага грунту не пройдзе бясследна: ужо зарэгістраваныя месцы, дзе праз выдаленне грунту, куды трапіў мазут, мора наступіла на сушу на 30−50 метраў. Паводле яго словаў, забруджанне закране не толькі Расію — у канцы студзеня яно можа дасягнуць Адэсы, падысці да берагоў Румыніі і Балгарыі, а на паўднёвым усходзе мора — да Турцыі.
Пры гэтым Данілаў-Данільян адмовіўся спрагназаваць, колькі часу пойдзе на ачышчэнне Чорнага мора ад мазуту.
«Апусціўшыся на дно на глыбіню больш за 200 м, дзе знаходзіцца серавадародны пласт, мазут можа ляжаць там вельмі доўга. Але трэба быць гатовым да таго, што яго могуць падняць патокі. Спатрэбіцца пастаянны маніторынг курортных берагоў, і толькі калі мы пераканаемся, што з’яўленне новых выкідаў мазутных згусткаў з мора становіцца крайняй рэдкасцю, гэтую дзейнасць можна паслабіць», — адзначыў акадэмік.
Ён падкрэсліў, што ўсёй гэтай сітуацыі можна было пазбегнуць, калі б у Чорнае мора не выходзілі судны, якія мусілі быць спісаныя яшчэ 20 гадоў таму.
«Пазбегнуць катастрафічных наступстваў з такім стаўленнем немагчыма: рана ці позна яны б прыйшлі. Механізм страхавання такіх падзей у нас практычна не працуе, а сур’ёзныя работы па ліквідацыі наступстваў пачаліся толькі на дзявяты ці дзясяты дзень пасля аварыі», — сказаў Данілаў-Данільян.
У снежні праз шторм у Керчанскім праліве пацярпелі крушэнне танкеры «Волгонефть-212» і «Волгонефть-239». Агулам яны перавозілі 9,2 тыс. тон мазуту. Паводле ацэнкі Мінпрыроды, каля 4 тыс. тон вылілася ў Чорнае мора і трапіла на ўзбярэжжа Краснадарскага краю і Крыма. Астатняя частка апынулася на дне ў танкерах. У аператыўным штабе Краснадарскага краю на гэтым тыдні паведамілі, што на ачыстку забруджанага мазутам пяску на пляжах Анапы пойдзе да двух месяцаў.
На фоне пагаршэння сітуацыі з выкідамі мазуту ў Чорнае мора кіраўнік урада РФ Міхаіл Мішусцін 13 студзеня стварыў урадавую камісію па ліквідацыі наступстваў аварыі. Федэральны штаб па ліквідацыі наступстваў бедства быў заснаваны 12 студзеня пасля незадаволенасці прэзідэнта РФ Уладзіміра Пуціна, які заявіў, што ўлады робяць недастаткова для мінімізацыі шкоды. Пры гэтым першапачаткова Пуцін прапаноўваў абмежавацца адпраўкай «дадатковай групоўкі МНС» для ліквідацыі наступстваў катастрофы.